مرکز آموزشی درمانی حضرت معصومه(س)

تعاریف

تزریق  ایمن تزریقی تلقی می‌شود که به  ارائه‌کننده خدمت ، بیمار و محیط‌زیست صدمه‌ای وارد نسازد.

داروهای پرخطر

داروهایی که اگر به‌ اشتباه مورداستفاده قرار بگیرد موجب مرگ یا آسیب شدید  به بیمار می شونداین داروها با برچسب قرمز مشخص می‌شوند که نشان‌دهنده هشدار بالا در زمان مصرف می‌باشد.

داروهای  مشابه

داروهایی که ازنظر شکل و ظاهر و آوا  و نوشتار مشابه هستند و باعث ایجاد خطا در دارو دهی می‌شوند، این داروها با برچسب زرد مشخص می‌شود که نشانه احتیاط در زمان استفاده و خطر ایجاد خطای دارویی است.

داروهای ضروری

داروهایی که با تعداد مشخص در هر بخش به‌صورت مجزا  وجود دارد که اولویت نیازهای بیماران آن بخش به خدمات سلامت را برآورده می نمایند.

داروهای حیات‌بخش یا نجات بخش

شامل داروهای ترالی احیا ، آنتی دوت ها وداروهای استفاده شده در درمان  آنژیوادم می‌باشد .

روش دارودهی:

• پرستارمسئول بیمار درخواست دارویی پزشک را ازلحاظ نام و نام خانوادگی بیمار، نام دارو، دوز دارو، راه مصرف دارو، زمان شروع مصرف دارو و در صورت تعیین زمان خاتمه مصرف دارو، کنترل می‌نماید. 
• در صورتیکه داروی پرخطر جزء درخواست پزشک است علاوه بر پرستار کنترل‌کننده  دستورات توسط یک نفر پرستار شاهد نیز با درج تعداد موارد چک شده و تاریخ و ساعت و  مهر وامضا  به صورت همزمان با قید پرستار شاهد کنترل می شود
• پرستارمسئول بیمار درخواست دارویی نوشته‌شده توسط پزشک را پس از کنترل و درج تاریخ و ساعت و مهر و امضا ، با جزئیات کامل شامل: تاریخ شروع ، نام و شکل دارو، دوز دارویی،  روش تجویز، ساعت تجویز، و احتیاطات لازم درکاردکس دارویی بیمار ثبت می‌نماید.
• پرستار مسئول بیمار قبل از آماده کردن دارو و قبل از شروع کار اصول آسپتیک و ایمنی مثل شستن دست‌ها و پوشیدن دستکش را رعایت کند.
• دارو دهی در هر بخش طبق قانون کیس متد توسط پرستارمسئول بیمار انجام می‌شود.
• پرستارمسئول بیمار داروها را درون یک سینی و یا ترالی مخصوص دارویی به اتاق بیمار برده و پس از اطمینان از تطابق نام و نام خانوادگی بیمار با دستبند شناسایی و پرسش نام بیمار از ایشان در بیماران هوشیار و تطابق دستبند شناسایی با مشخصات ثبت‌شده در پرونده و کاردکس دارویی در بیمار با کاهش سطح هوشیاری یا بیمارانی که قادر به معرفی خود نمی‌باشد، اقدام  به آماده نمودن دارو بر بالین بیمار می‌نماید.
• لازم است قبل از دارو دهی به نکات مصرف دارو به‌طور مثال شروطی که پزشک در برگ دستورات مرقوم نموده و یا نکاتی که در فارماکولوژی برای هر دارو به‌صورت استاندارد موجود است توجه شود.
• در دارو دهی به قانون(  7صحیح ) بایستی توجه گردد.
• قانون 7 RIGHT
• بیمار صحیح
• داروی صحیح
• زمان صحیح
• راه مصرف صحیح
• دوز صحیح
• ثبت صحیح
• تجویز صحیح
• در هنگام تجویز  داروهای پرخطر تمامی اقدامات شامل کنترل، آماده‌سازی، شناسایی بیمار و تجویز دارو در حضور پرستار شاهد انجام و جهت ثبت در قسمت گزارش پرستاری به عنوان شاهد داروی پرخطر توسط ایشان  مهر و امضا می‌شود.
• در هنگام ثبت دارو در قسمت اقدامات دارویی گزارش پرستاری تمامی جزئیات دارو دهی شامل شکل و نام دارو، دوز تجویزی ، روش تجویز و ساعت تجویز بافرم 24 ساعته یادداشت می‌گردد.
• در گزارش پرستاری، در صورتیکه در طول شیفت کاری تأثیر داروی تجویزشده قابل ارزیابی باشد، پاسخ بیمار به داروی فوق به‌صورت دقیق ثبت می‌گردد.
• پرستار مسئول بیمار در صورت بروز حساسیت به داروی تجویزشده، بعد از قطع فوری دارو و انجام اقدامات اولیه، مراتب را به پزشک معالج اطلاع داده و دستورات ایشان را اجرا وکارت ADR را تکمیل  به رابط آن خانم خانی تحویل داده می شود و تمامی اقدامات انجام‌شده را در گزارش پرستاری ثبت می‌نماید.
•  هریک از کارکنان درمان در صورت مشاهده هرگونه خطای دارویی از شروع تا پایان فرایند (درج نسخه، نسخه‌پیچی، دارو دهی و ثبت) پس از ثبت در برگ گزارش خطا جهت درس‌آموزی و طرح در کمیته دارو درمان، خطای مربوطه را به کارشناس خطا در اسرع وقت  تحویل می دهد.

لازم به ذکر است خون و فراورده‌های خونی و اکسیژن نیز دارو تلقی شده و شامل دستورالعمل فوق می‌باشد.

• دارودهی حتماً با ترالی دارو و بر بالین بیمار انجام شود.
• از تزریق داروهای حل شده توسط دیگری خودداری شود.
• از حمل دارو در دست ،جیب و ...پرهیز شود.
• سرنگ ها حتماً تا زمان امحاء در پوشش استریل خود نگهداری شوند.
• هرگز مابقی داروی حل‌شده در سرنگ، نگهداری نشود.
• هنگام تجویز داروها پرستار مسئول بیمار موظف است که دارو را ازلحاظ ظاهر دارو و شفافیت و وجود ذرات خارجی،تاریخ انقضا و  ... بررسی کند.
• در صورتیکه باتل سرم ، میکروست و یا پمپ سرنگ حاوی داروی پرخطر است از اتیکت قرمز استفاده کند.
• درج تاریخ بر روی اتصالات شامل ست سرم،میکروست ......الزامی و مطابق با دستورالعمل اتصالات می‌باشد.
• در صورت وجود ویال های مولتی دوز در بخش طبق دستورالعمل داروهای مولتی دوز اجرا شود به این صورت که :در هر بار کشیدن دارو باید از سرنگ و سرسوزن مجزا استفاده شود
• هرگز در ویال مولتی دوز نباید سرسوزن باقی بماند
• به دلیل احتمال آلودگی ویال های مولتی دوزی بازشده، در فضای باز بخش قرار نمی‌گیرد
• ویال های چند دوزی در صورت فاقد محافظ آنتی باکتریال باشد در پایان هر شیفت دور انداخته شود. ( به توصیه‌های شرکت سازنده بر روی ویال توجه شود )
• پرستار مسئول بیمار موظف است بعد از آماده کردن ویال های مولتی دوز ، بر روی ویال تاریخ و زمان آماده نمودن دارو، نوع و حجم حلال ، غلظت نهایی دارو ، تاریخ باز شدن دارو و نام فردی که دارو را  آماده نموده را یادداشت نماید.
• پرستار مسئول بیمار موظف است بعد از اتمام دارو دهی جهت ایمنی سرسوزن واشیائ برنده مثل آنژیوکت ،بیستوری ،اسکالپ وین ،ویال های شکسته را در سفتی باکس انداخته و امحا کند.
• حتماً باید در ترالی مخصوص دارو دهی سفتی باکس وجود داشته باشد و درصورتی‌که  3/4 آن پر شد به نحو مناسب درب آن بسته و دفع شود.
• پرستار مسئول بیمار موظف است بعد از اتمام دارو دهی جهت ایمنی ویال های خالی دارو را در ظرف قهوه‌ای انداخته و امحا کند.

آموزش به بیمار

• قبل دارو دهی مراحل انجام فرایند و عوارض احتمالی برای بیمار توضیح داده شود
• آموزش‌های ارائه‌شده در خصوص دارو به بیمار به‌عنوان آموزش حین بستری در گزارش پرستاری ثبت گردد.
• زمان و نحوه استفاده و عوارض احتمالی دارو در منزل ضمن ثبت در برگ آموزش به بیمار با زبان ساده به بیمار توضیح داده و در گزارش پرستاری ثبت  گردد.
• نحوه صحیح (میزان، زمان،  تداخلات دارویی و روش) و مراقبتهای مورد نیاز در مورد مصرف داروهای بیمار را به زبانی ساده و شفاف به بیمار ارائه دهد.
• دوز مصرفی داروهای خوراکی حتما به همراه بیمار آموزش داده شود
• در مورد استفاده از داروهای استنشاقی نحوه استفاده از دم یار و اصول بهداشتی مرتبط با آن به همرا آموزش داده شود.