مرکز آموزشی درمانی حضرت معصومه(س)

آنفولانزا چیست؟

آنفولانزا یك بیماری ویروسی است كه بخش‌های بالایی مجراهای تنفسی را درگیر می‌كند. این بیماری به ناگاه رخ می‌دهد و نشانه‌هایی مانند تب، كوفتگی و درد در بدن، سردرد، خستگی، از دست دادن اشتها، سرفه خشك و گلوی دردناك یا خشك را بروز می‌دهد. آنفولانزا با سرماخوردگی تفاوت دارد؛ به‌طور معمول نشانه‌های آنفولانزا شدید‌تر است و بیمار اغلب نسبت به سرماخوردگی زمان بیشتری از كار و مدرسه بازمی‌ماند.
بیشتر مردم بدون مشكل جدی از این بیماری رهایی می‌یابند، اما گاهی بیماری به عفونت باكتریایی، از جمله عفونت گوش، عفونت سینوس‌ها یا عفونت مجراهای تنفسی (برونشیت)، می‌انجامد. البته، با نگهداری مناسب از بیمار در خانه می‌توان از این عفونت‌ها پیشگیری كرد. در برخی بیماران ممكن است عفونت‌های دردسرسازتری مانند نومونیا به وجود بیاید. بیمارانی كه در خطر چنین عفونتی هستند و باید در بیمارستان بسری شوند، عبارت‌اند از: کودکان زیر دو سال، بزرگ‌سالان ۶۵ ساله یا بیشتر و كسانی كه ناراحتی‌های پزشكی جدی دارند.
 

عامل ایجادکننده آنفولانزا چیست؟

آنفولانزا یک بیماری ویروسی است. ویروس‌های آنفولانزای (A) و (B) بیماری را ایجاد می‌کنند. ویروس نوع (A) معمولاً عامل ایجادکننده شیوع سالیانه آنفولانزا است. این ویروس‌ها مدام در حال تغییر خود هستند و انواع جدیدی ایجاد می‌کنند که خصوصیات متفاوتی دارد. به همین دلیل ساختمان ویروس از سالی به سال دیگر تغییر می‌کند و واکسن‌ها و حتی داروها برای اثربخشی باید تغییر کنند.

علائم بیماری چیست؟

از مواجهه با ویروس تا ایجاد علائم یک تا چهار روز طول می‌کشد. ابتدا خشکی گلو، آبریزش بینی و احساس زخم در گلو ایجاد می‌شوند و سه تا چهار روز بعد علائمی مانند تب، سرفه، درد بدن، سردرد و خستگی ایجاد می‌شوند. در آنفولانزا تهوع و استفراغ یا اسهال دیده نمی‌شود. زمان شیوع بیماری اواخر پاییز و اوایل زمستان است.

روش انتشار ویروس آنفولانزا

ویروس‌های آنفولانزا موجود در قطرات تنفسی از طریق سرفه و عطسه منتشر می‌شوند در اغلب موارد این انتشار از فرد به فرد و معمولاً از طریق تماس دست با آنچه به ویروس آنفولانزا آلوده شده است و سپس تماس دست آلوده با دهان و بینی فرد منتقل می‌شود.
 بزرگ‌سالان ممکن است دیگران را روز قبل از شروع علائم تا روز پس از بروز بیماری مبتلا نمایند که این امر به این معنی است که شما می‌توانید فردی را قبل از آنکه بیماری در شما ایجاد شده باشد مبتلا نمایید.

آنفولانزا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

متخصصان بهداشت به‌طور معمول آنفولانزا را از روی نشانه‌های آن تشخیص می‌دهند، به‌ویژه اگر موردهای مشابه زیادی از بیماری در جامعه دیده شود و مركز بهداشت منطقه شیوع بیماری را تأیید كرده باشد. به‌طور معمول به آزمون‌های مرسوم از افرادی كه نشانه‌های شاخص آنفولانزا را دارند، نیازی نیست. به‌ندرت، با آزمون نمونه خون یا مایع بینی یا گلو، ویروس آنفولانزا را شناسایی می‌كنند.

درمان آنفولانزا

داروهای ضدویروسی برای کاهش شدت و طول مدت علائم وجود دارند اما درمان‌های خانگی می‌توانند مؤثر باشد. بیشتر افراد بدون مصرف دارو خوب می‌شوند. مصرف مایعات، استراحت و بخور برای مرطوب کردن مجاری تنفسی کمک‌کننده است. از پزشک خود درخواست تجویز آنتی‌بیوتیک نکنید چون آنتی‌بیوتیک تنها بر عفونت باکتریایی تأثیر دارد. مصرف بیش از حد مکمل‌ها و ویتامین‌ها نیز تأثیری بر شدت و طول دوره بیماری ندارد. داروهای ضدویروسی نیز وجود دارند که بیشتر در سالمندان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و در معرض خطر عوارض هستند به کار می‌رود. درمان دارویی باید در دو روز اول آغاز علائم بیماری شروع شود و گرنه تأثیر زیادی نخواهد داشت. داروها در مقابل همه انواع ایجادکننده آنفولانزا مؤثر نیستند.

پیشگیری از آنفولانزا

با تزریق واکسن به‌صورت هرساله، می‌توان از ابتلا به آنفولانزا پیشگیری کرد. بسیاری از افراد می‌توانند به این طریق از ابتلا به آنفولانزا در امان باشند.
واکسیناسیون در این افراد توصیه می‌شود: کودکان ٦ ماه تا ٢ سال، افراد بالای ٥٠ سال، افراد مبتلا به آسم، بیماری مزمن قلبی و ریوی، یا اختلال سیستم ایمنی بدن، زنان باردار. در فصل شیوع بیماری، تماس نزدیک فرد با بیمار مبتلا به آنفولانزا مانند اعضای خانواده یا کارکنان مراکز درمانی. فرمی از واکسن حاوی ویروس زنده نیز وجود دارد که به‌صورت اسپری بینی در کودکان سالم و افراد بین ٥ تا ٤٩ سال می‌تواند استفاده شود. زنان باردار و افراد مبتلا به اختلال سیستم ایمنی بدن نباید از این نوع واکسن استفاده کنند.

برخي از مواد خوراكي مفيد و مؤثر در بهبود علائم آنفولانزا

1-شربت آب‌لیمو كه دارويي شگفت‌انگيز براي درمان گلودرد، پاک ‌سازی خون و همچنين نرم کردن بافت‌هاي مخاطي است.
2- سوپ مرغ كه از قرن بيستم تا كنون به‌عنوان يك خوردني براي درمان آنفولانزا و سرماخوردگي شناخته شده و واقعاً تأثیرگذار است.
3- خردل كه موجب كاهش تب، از بين رفتن مواد سمي و كمك به بهبود غشاء مخاطي در ريه‌ها مي‌شود.
4- زنجبيل كه اگر به‌صورت چاي زنجبيل مصرف شود، مي‌تواند به‌عنوان يك تركيب ضدویروسی مؤثر ميكروب‌ها را نابود سازد و براي درمان اختلال و آشفتگي معده نيز بسيار مفيد است.
5-سير كه يك گياه فوق‌العاده مفيد هم به لحاظ پيشگيري و هم به جهت درمان علائم آنفولانزا و سرماخوردگي به شمار مي‌آيد. سير خام خاصيت ضد قارچی و ضد باكتريايي و همچنين داراي خواص ضدويروسي فوق‌العاده‌اي است. متخصصان انگليسي نيز در چندين آزمايش دريافته‌اند كه سير مي‌تواند سرعت درمان آنفولانزا را افزايش دهد.
6-نعناع كه اگر به‌صورت چاي نعناع مصرف شود، مي‌تواند موجب تشديد تعريق در هنگام تب شود. پس از نوشيدن چاي نعناع، بلافاصله به رختخواب رفته و خود را گرم كنيد تا در اثر تعريق زياد، تب شما كاهش پيدا كند.
7- روغن كرچك كه اگر به شكل موضعي مصرف‌شده و روي قفسه سينه ماليده شود به باز شدن مجاري هوايي و بهبود گردش خون در ريه‌ها كمك مي‌كند. براي اين منظور قفسه سينه را با روغن كرچك ماساژ دهيد. سپس با يك تكه پارچه وال و نازك، روي سينه را بپوشانيد و با يك بطري حاوي آب داغ روي سينه راگرم نگه داريد.
8- پرتقال و مركبات كه به دليل دارا بودن مقادير زيادي ويتامين C اگر به‌صورت روزانه مصرف شوند، طول دوره بيماري را كاهش مي‌دهند.
9- ماست كه مشكلات روده‌اي ناشي از آنفولانزا را تسكين مي‌دهد.
10-عسل كه خواص شفابخش فوق‌العاده‌ای دارد و براي درمان سرفه و افزايش توان سيستم ايمني بدن بسيار مفيد است. مصرف آن به همراه آب ليموي تازه و آب ولرم به‌صورت شربت ضد سرفه، توصيه مي‌شود.
11-نمك و محلول آب‌نمک كه مي‌تواند گلودرد را تسكين دهد و خاصيت ضدالتهابي دارد. همچنين شست و شوي مجاري بيني با محلول آب‌نمک به پاك شدن سينوس‌ها و جلوگيري و يا درمان احتقان بيني كمك مي‌كند. تميز كردن مجاري بيني نيز سرعت بهبود عفونت‌هاي سينوسي را افزايش مي‌دهد.
12-آب‌درمانی كه روشي مفيد براي افزايش گردش خون است و حمام آب داغ نيز در پايين آوردن تب مؤثر است.
13-مریم‌گلی نيز به‌عنوان يك دهان‌شويه مناسب مي‌تواند در درمان گلودرد مؤثر باشد.